گروه‌های پژوهشی  زبانشناسی و ادبیات کردی

نگاه کلی

معرفی گروه

مدیر گروه

اولویت‌های پژوهشی

هدف راهبردی گروه پژوهشی زبان‌شناسی و ادبیات کردی، فراهم آوردن زمینه مطلوب برای انجام پژوهش‌های اصیل، کاربردی و زیرساختی در دو حوزه پژوهشی ادبیات و زبان‌شناسی کردی است.
دکتر زانیار نقشبندی
مدیر گروه پژوهشی زبانشناسی و ادبیات کردی
این یک الگوی سفارشی است که خلاصه مقالات موجود در نمایش منابع را ارائه می دهد.
  • انجام  پژوهش‌های اصیل تطبیقی در حوزه زبان و ادب کردی و سایر زبان‌ها
  • انجام پژوهش‌های زبانی(گویش‌شناسی)
  • نمایان ساختن جلوه‌های تأثیر و تأثر زبان کردی از سایر زبان‌ها  (به‌ویژه زبان فارسی)
  • شناسایی جلوه‌های تأثیر و تأثر زبان ادبیات کردی از فرهنگ و ادبیات فارسی
  • تهیه نقشه جغرافیایی لهجه‌های زبان کردی
  • گردآوری قصه‌ها و افسانه‌های مناطق کردنشین
  • مقایسه تطبیقی امثال و حکم کردی و فارسی
  • تأثیر پذیری شاعران کرد از شاعران برجسته‌ی ایرانی نظیر حافظ شیرازی، فردوسی و...
  • تدوین دایره‌المعارف گویش‌ها و لهجه‌های کردی
  • تدوین محتوای آموزشی (آسیب‌شناسی سنت‌های آموزش زبان کردی به غیر کردزبانان، تدوین رویکردهای نظریه-بنیاد به مسئله آموزش زبان کردی در راستای تولید آثار آموزشی در سطوح مختلف)
  • پژوهش‌های نقد ادبی و مطالعات فرهنگی (خوانش انتقادی آثار ادبی کلاسیک و مدرن کردی، تحلیل نظریه‌بنیاد شیوه‌های بازنمایی صورگوناگون مسئله کرد در آثار ادبی، پژوهش‌های نظریه‌بنیاد در حوزه‌های کم‌تر مطالعه شده ادبیات کردی نظیر نمایشنامه)
  • پژوهش در حوزه فولکلور و ادبیات عامه (جمع‌آوری و تدوین نظام‌مند فولکور در مناطق کردنشین، طبقه‌بندی و تحلیل نظام‌مند فولکلور کردی با تکیه بر روش‌های مدرن و نظریه‌های نوین)
  • تصحیح انتقادی آثار ادبی
  • پژوهش‌های اصیل بر روی ادبیات کودک و نوجوان
  • پژوهش‌های نظری بر روی سنت‌های فرهنگ‌نویسی در زبان کردی

معرفی اجمالی

نام پژوهشکده کردستان‌شناسی قبل از هر چیزی با گروه زبانشناسی و ادبیات کردی تداعی می‌شود و قدیمی‌ترین گروه پژوهشی پژوهشکده به‌شمار می‌آید. هدف راهبردی گروه پژوهشی زبان‌شناسی و ادبیات کردی، فراهم آوردن زمینه مطلوب برای انجام پژوهش‌های اصیل، کاربردی و زیرساختی در دو حوزه پژوهشی ادبیات و زبان‌شناسی کردی است. محورهای پژوهشی مدنظر مشتمل بر مطالعات فولکلور کردی، مطالعات زبان‌شناختی و گویش‌شناختی کردی (اعم از نظری و رده‌شناختی)، تاریخ ادبیات کردی و مطالعات بین رشته‌ای و تطبیقی است. پژوهش‌های انجام گرفته و در حال انجام، در قالب طرح پژوهشی، کتاب، مقاله و یا نشست‌های تخصصی منتشر و در اختیار پژوهشگران و علاقه‌مندان قرار می‌گیرد. تأمین فضای گفتگوی علمی و روش‌مند، ایجاد بستر مستعد برای نقد و بررسی و اهتمام به توانمندسازی پژوهشگران و علاقمندان به حوزه پژوهش در راستای تقویت و ارتقای سطح کیفی و روش‌شناختی مطالعات و پژوهش‌های زبان و ادبیات کردی محورهای سیاستگذاری کلان گروه را تشکیل می‌دهند. این کارگروه هم اکنون 15 عضو دارد و به صورت مستمر جلسات همفکری در محل پژوهشکده کردستان شناسی تشکیل می‌گردد.
​​​​​​​

کارگروه‌ها

این کارگروه به منظور تأکید بر اهمیت و جایگاه قصه‌های عامیانه در عرصه‌ی ادبیات کردی و تلاش جهت حفظ و ثبت این این روایت‌های عامیانه ایجاد گردیده است. از اهم کارهای این کارگروه می‌توان به برگزاری جلسات کارگروه، برنامه‌ریزی جهت شناساندن و ثبت قصه‌های عامیانه و مشاوره‌ی تخصصی به پژوهش‌های مربوط به این حوزه اشاره کرد. تاکنون طرح‌های مختلفی با هدف جمع‌آوری فولکلور و قصه‌های عامیانه در پژوهشکده کردستان‌شناسی انجام شده یا در حال انجام است، به عنوان نمونه می‌توان به پژوهشی تحت عنوان جمع‌آوری، ضبط و ثبت حکایت‌های فولکلور مناطق مختلف استان کردستان و همچنین دیگر مناطق کردنشین ایران اشاره کرد که تاکنون بخش اول آن که مربوط به منطقه مریوان و تابعه(خاومیرئاوا، زریبار، سه‌رشیو، سه‌رکه‌ل، کوماسی، گولچییه‌ر و شهر مریوان) می‌باشد، به پایان رسانده است. کارگروه جمع‌آوری قصه‌های عامیانه جهت راهنمایی و مشاوره‌ی پژوهشی به این پژوهشگران نقش اصلی را ایفاء نموده است. کارگروه مذکور 5 عضو دارد.
این کارگروه با هدف تجمیع تجارب مربیان و متخصصان روشندل برای یکپارچه‌سازی نوشتار کردی به خط بریل زیر نظر گروه پژوهشی زبانشناسی و ادبیات کردی تشکیل شده است. این کارگروه توانسته است پس از برگزاری 8 نشست تخصصی و با نقد و بررسی تجارب پیشین و بررسی تطبیقی نوشتار بینایی و نابینایی زبان کردی، نسخه اولیه خط یکپارچه بریل کردی را تهیه نماید و برای بررسی و آزمایش بیشتر، در ضمن آموزش برخی از همکاران روشندل کارگروه، به رفع نواقص احتمالی آن بپردازد. این طرح با تأکید بر تاریخ تحول نگارش زبان کردی برای روشندلان در دیگر مناطق کردستان، با پیش چشم داشتن سوابق فرهنگی و زبانی خط بریل فارسی و عربی، سعی نموده تا هرچه بیشتر به استانداردهای بین المللی نزدیکتر گردد. کارگروه مذکور که دربرگیرنده 10 عضو است، هم اکنون مشغول فاز دوم یکپارچه سازی خط بریل است و قرار است در انتها مجموعه¬ای از متون کردی را براساس الفبای تدوین شده در فاز یکم در اختیار روشندلان کرد قرار دهد.
نظر به اهمیت ادبیات در توسعه شخصیت کودکان و نوجوانان، پژوهشکده کردستاشناسی اقدام به تشکیل کارگروهی تخصصی در حوزه ادبیات کودکان و نوجوانان نموده است. این کارگروه در سال 1402 با 10 نفر عضو متخصص شروع بکار نموده و قرار است با تدوین چند طرح پژوهشی تخصصی، اقدامات بنیادینی در راستای غنی نمودن ادبیات کردی در زمینه کودکان و نوجوانان انجام دهد. در فاز یکم قرار است با بهره¬گیری از تخصص فعالان و نویسندگان حوزه کودک و نوجوان، چندین کتاب قصه به گونه¬های مختلف کردی من جمله اردلانی و هورامی از سوی پژوهشکده کردستان شناسی و گروه زبانشناسی و ادبیات چاپ گردد و در اختیار علاقمندان قرار گیرد.

اعضای گروه

دکتر یدالله پشابادی
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کردستان
دکتر فرهاد محمدی
استادیار گروه زلان و ادبیات کردی دانشگاه کردستان
دکتر زانیار نقشبندی
استادیار گروه زبان و ادبیات کردی دانشگاه کردستان
دکتر یادگار کریمی
دانشیار گروه زبانشناسی دانشگاه کردستان
دکتر رحمان ویسی حصار
دانشیار گروه زبانشناسی دانشگاه کردستان
دکتر حسن سرباز
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کردستان
دکتر عبدالله رسول نژاد
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کردستان
دکتر هادی رضوان
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کردستان
دکتر سید احمد پارسا
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان
دکتر نجم­‌الدین جباری
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان
دکتر سعدی کرمی
نقش سازمانی
این یک الگوی سفارشی است که خلاصه مقالات موجود در نمایش منابع را ارائه می دهد.
دکتر مژگان عثمانی
نقش سازمانی
این یک الگوی سفارشی است که خلاصه مقالات موجود در نمایش منابع را ارائه می دهد.
دکتر صادق محمدی
نقش سازمانی
این یک الگوی سفارشی است که خلاصه مقالات موجود در نمایش منابع را ارائه می دهد.

رویدادها

10
03

نشست تخصصی «فرآیند کامی‌شدگی در زبان کردی»

📣 پژوهشکده کردستان‌شناسی دانشگاە کردستان برگزار می‌کند: 🔶 نشست تخصصی «فرآیند کامی‌شدگی در زبان کردی» 👤 دکتر صادق محمدی 🗓 یکشنبه ۱۴۰۲/۱۲/۲۰ 🕡...

ساعت 11:30
20
02

سلسله نشست‌های زمستان1402

پژوهشکده کردستان‌شناسی دانشگاه کردستان برگزار می‌نماید: سلسله نشست‌های زمستان 1402:

ساعت 12:00
08
05

اولین همایش ملی میرزا احمد داواشی

ساعت 11:30
19
12

نشست تخصصی خلاقیت هنری در شعر کلاسیک کردی

🔸 گروە پژوهشی زبانشناسی و ادبیات کردی 👤 دکتر فرهاد محمدی 🔸 استادیار گروه زبان و ادبیات کردی دانشگاه کردستان 🗓 سه‌شنبه ۱۴۰۲/۰۹/۲۸ 🕡 ساعت ۱۱ ...

ساعت 11:00
08
11

نشست آنلاین قشر زیرین هورامی/گورانی در کردی مرکزی: شواهدی از گونه های جنوبی...

چهارشنبه 1402/08/17 ساعت 18 لینک ورود بە صورت مهمان: meet.uok.ac.ir/ch/ksi

ساعت 18:30
01
11

همایش بین‌المللی هورامان

ساعت 11:30
24
11

نقد و بررسی کتاب "اصول ادبیات داستانی کردی

ساعت 11:30
21
11

تجربه زیسته: فرهنگ‌نویسی کردی

ساعت 11:30
16
11

ارائه نتایج طرح پژوهشی کتابخانه الکترونیک کردی(فاز اول)

ساعت 11:30
31
10

طرح اطلس زبان کردی (فاز اول)

ساعت 11:30
10
07

مراسم رونمایی طرح یکپارچەسازی خط بریل کردی

ساعت 11:30
06
07

نشست اعلان رتبه علمی «پژوهشنامه ادبیات کردی»

ساعت 11:30
22
07

سلسله وبینارهای مطالعات کردی 2020

ساعت 11:30
17
01

سمینار طبقه‌بندی گویش‌های کردی: چالش‌ها و راهکارها

سلسله‌ سمینارهای گویش/زبانشناختی حوزه زاگرس   طبقه‌بندی گویش‌های کردی: چالش‌ها و راهکارها   زمان: 07 اسفند 1398 ساعت: 09:30 تا 18: 00 مکان:...

ساعت 11:30
15
12

سمینار: تحول تاریخی و اهمیت آن در رده‌شناسی زبان‌های ایرانی

ساعت 11:30
13
11

سلسله نشست های نقد و بررسی کتاب(3): کتاب ویس و رامین

ساعت 11:30
15
05

سلسله نشست های نقد و بررسی کتاب(1): کردها و خواستگاه آنها (روش شناسی و...

ساعت 11:30
30
04

سلسله سمینارهای تحلیلی - انتقادی (5): ادبیات عامیانه کردی (تاریخ، نظریه و...

ساعت 11:30
21
11

نشست تخصصی داستان و رمان کردی

ساعت 11:30
10
11

بزرگداشت استاد فرزانه "دکتر مصطفی خرمدل"

ساعت 10:00

طرح‌های پژوهشی گروه

کونووس هورامان 2 (ادبیات و جامعه)

مجری طرح: مسعود بیننده و زانیار نقشبندی سال: 1401 گروه پژوهشی: زبانشناسی و ادبیات کردی کارفرما: پژوهشکده کردستان‌شناسی  

تصحیح انتقادی دیوان ملا پریشان

مجری: دکتر سید آرمان حسینی آبباریکی

تاثیر زبان و ادبیات فارسی بر ادبیات کلاسیک کردی کرمانجی

مجری: دکتر حسن سرباز و دکتر هادی رضوان تاریخ شروع: مرداد 1396 تاریخ پایان: 1400 کارفرما: پژوهشکده کردستان‌شناسی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کردستان

ترسیم اطلس زبان کردی

مجری: دکتر غلامحسین کریمی‌دوستان و دکتر یادگار کریمی تاریخ شروع: مرداد 1396 تاریخ پایان: 1400 کارفرما: پژوهشکده کردستان‌شناسی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کردستان

جمع آوری و ثبت افسانه ها وقصه های رایج در فولکلور کردی (حوزه بانه)

مجری: دکتر نجم‌الدین جباری و هیرش شیرزاد تاریخ شروع: مرداد 1396 کارفرما: پژوهشکده کردستان‌شناسی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کردستان کردستان

نقش و جایگاه حجره های سنتی کردستان در گسترش زبان و ادبیات کردی

مجری: دکتر حسن سرباز و دکتر هادی رضوان تاریخ شروع: مرداد 1396 تاریخ پایان: 1400 کارفرما: پژوهشکده کردستان‌شناسی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کردستان

کنکاشی در بازتاب فلسفه تربیتی در ادبیات کودک؛ مطالعه قصه های کودکانه فولکلور کردی بر اساس اصول آموزش فلسفه به کودکان

مجری: دکتر جمال سلیمی و سید احمد پارسا تاریخ شروع: مرداد 1396 تاریخ پایان: 1400 کارفرما: پژوهشکده کردستان‌شناسی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کردستان

طبقه بندی قصه های عامیانه کردی بر اساس الگوی آرنه-تامسون

مجری : دکتر بهروز چمن آرا تاریخ شروع: 1396 کارفرما: پژوهشکده کردستان‌شناسی 

تاریخ ادبیات کردی در کردستان عراق پس از 1970

مجری: دکتر بختیار سجادی تاریخ شروع: 1395 تاریخ پایان: 1396 کارفرما: پژوهشکده کردستان‌شناسی

جمع‌آوری و ثبت قصه‌های رایج در مناطق کردنشین ایران (منطقه مریوان)

مجری: هیرش شیرزاد و ایرج احمدی تاریخ شروع: 1394 تاریخ پایان: 1396 کارفرما: پژوهشکده کردستان‌شناسی

فرهنگ اصطلاحات نقد و نظریه ادبی (انگلیسی - فارسی - کردی)

مجری: دکتر بختیار سجادی تاریخ شروع: 1393 تاریخ پایان: 1395 کارفرما: پژوهشکده کردستان‌شناسی

کتاب‌های منتشر شده گروه

بووتیقای گێڕانه‌وه

نویسنده: کاوان محمدپور سال انتشار: 1401 نوع اثر: تألیف نوبت چاپ: اول گروه پژوهشی: زبانشناسی و ادبیات کردی

دیوانی حه‌ریق

نویسنده: جعفر قهرمانی، محمد اسماعیل نژاد سال انتشار: 1400 نوع اثر: تصحیح نوبت چاپ: اول گروه پژوهشی: زبانشناسی و ادبیات کردی

شور شاعری

نویسنده: هادی رضوان سال انتشار: 1400 نوع اثر:تالیف نوبت چاپ: اول گروه پژوهشی: زبانشناسی و ادبیات کردی

بنەماگەلی ئەدەبی چیرۆک

نویسنده: ذکریا بزدوده سال انتشار: 1399 نوع اثر: تالیف نوبت چاپ: اول گروه پژوهشی: زبانشناسی و ادبیات کردی

تەمی نەتەوە (شینگێڕی لە مێژووی ئەدەبی کوردیدا) (3 بەرگی)

نویسنده: اسماعیل فتحی سال انتشار: 1399 نوع اثر: تالیف نوبت چاپ: اول گروه پژوهشی: زبانشناسی و ادبیات کردی

دستور زبان کردی [کردی میانه / سورانی]

نویسنده: محمدصدیق مفتی زاده سال انتشار: 1399 نوع اثر: تالیف نوبت چاپ: اول گروه پژوهشی: زبانشناسی و ادبیات کردی

شێوازناسیی شێعری بەرەی یەکەمی موکریان

نویسنده: احمد چاک سال انتشار: 1399 نوع اثر: تالیف نوبت چاپ: اول گروه پژوهشی: زبانشناسی و ادبیات کردی

فەرهەنگی ڕێژنە (دەنگ و دەنگەناو)

نویسنده: عبدالخالق توکلی سال انتشار: 1399 نوع اثر: تالیف نوبت چاپ: اول گروه پژوهشی: زبانشناسی و ادبیات کردی

ڕاسی ناوچەی لەیلاخ (3 بەرگی)

نویسنده: ابراهیم احمدی سال انتشار: 1399 نوع اثر: تالیف نوبت چاپ: اول گروه پژوهشی: زبانشناسی و ادبیات کردی

زانستی ڕەوانبێژی ئەدەبی بەشی دووەم ڕوونبێژی

نویسنده: جعفر قهرمانی سال انتشار: 1398 نوع اثر: تالیف نوبت چاپ: اول گروه پژوهشی: زبانشناسی و ادبیات کردی

فه‌رهه‌نگی زانستگای کوردستان

سرپرست: ماجد مردوخ روحانی سال انتشار: 1397 نوع اثر: تالیف نوبت چاپ: اول گروه پژوهشی: زبانشناسی و ادبیات کردی

و‌شه‌ناسیی زمانی کوردی

نویسنده: سعید کرمی سال انتشار: 1397 نوع اثر: تالیف نوبت چاپ: اول گروه پژوهشی: زبانشناسی و ادبیات کردی

زانستی ره‌وانبێژی ئه‌ده‌بی (به‌شی یه‌که‌م جوانکاری)

نویسنده: جعفر قهرمانی سال انتشار: 1396 نوع اثر: تالیف نوبت چاپ: اول گروه پژوهشی: زبانشناسی و ادبیات کردی

مه‌نده‌ی زه‌مانه

نویسنده: نجم الدین جباری سال انتشار: 1395 نوع اثر: تصحیح نوبت چاپ: اول گروه پژوهشی: زبانشناسی و ادبیات کردی

تێکۆشانی بێ وچان بەرەو ئامانجی ژیان

نویسنده: هادی یوسفی سال انتشار: 1394 نوع اثر: تالیف نوبت چاپ: اول گروه پژوهشی: زبانشناسی و ادبیات کردی

مێرگۆڵانی ژین: بوستان به کوردی

نویسنده: عمر صالحی صاحب سال انتشار: 1394 نوع اثر: ترجمه نوبت چاپ: اول گروه پژوهشی: زبانشناسی و ادبیات کردی

په‌ندی پیران (2جلدی)

نویسنده: احمد بهرامی سال انتشار: 1394 نوع اثر: تالیف نوبت چاپ: اول گروه پژوهشی: زبانشناسی و ادبیات کردی

وشه وان 1

نویسنده: مهدی سنندجی سال انتشار: 1393 نوع اثر: تألیف نوبت چاپ: اول گروه پژوهشی: زبانشناسی و ادبیات کردی

چیرۆکی گیانەوەران

نویسنده: ذکریا بزدوده سال انتشار: 1393 نوع اثر: ترجمه نوبت چاپ: اول گروه پژوهشی: زبانشناسی و ادبیات کردی

اتنوگرافی ادبیات مدرن کوردی

نویسنده: لیلا نادری سال انتشار: 1391 نوع اثر: تالیف نوبت چاپ: اول گروه پژوهشی: زبانشناسی و ادبیات کردی