در ادامه سلسله برنامه‌های پژوهشکده کردستان شناسی به مناسبت هفته کتاب، وبینار «خبرگزاری کتاب، تجربه‌ها و چالش‌ها» برگزار شد.
این وبینار به دبیری سید مهدی حسینی و با حضور دبیر بخش استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مدیرمسئول پایگاه کتابداری و اطلاع رسانی (لیزنا) و سردبیر پایگاه خبری، تحلیلی خانه کتاب کُردی برگزار شد.
در ابتدای این وبینار کمال صادقی روزنامه‌نگار و دبیر بخش استان‌ها در خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) مبنای همه فرم های رسانه ای از جمله گزارش، یادداشت، مقاله و ... را خبر دانست و اظهار کرد: خبر چیزی پنهان است که خبرنگار باید آن را کشف کند و تا وقتی که از لایه های پنهان آن عبور نکرده و آن را بازنمایی نکنیم، نمی توانیم مصاحبه ای عمقی و یا گزارشی میدانی تهیه کنیم.
وی در ادامه به مشائل و مشکلات خبرنگاری در حوزه کتاب اشاره و این سوال را مطرح کرد که آیا با وضعیت کنونی حوزه چاپ و نشر کتاب که به تیراژ ۱۰۰ نسخه رسیده است، می‌توان از چیزی به نام «خبرنگاری کتاب» صحبت کرد؟
صادقی با تاکید بر اینکه خبرنگار باید بر همه فرآیندهای تولید تا مصرف کتاب مسلط باشد، تصریح کرد: حوزه کتاب در کشور ما به مثابه حوزه سیاست، اقتصاد یا ورزش نیست که جریان‌ساز باشد و اخبار آن، توجه مردم را جلب کند. زمانی که این حوزه جریان‌ساز شود، خبر کتاب نیز در صدر اخبار قرار می گیرد. این از مسائلی است که فعالان رسانهای این حوزه بایستی به آن واقف باشند و خود برای آن جریان‌سازی کنند.
دبیر بخش استان‌های خبرگزاری کتاب ایران اظهار کرد: متاسفانه در کشور ما برخلاف سایر کشورها، کتاب بازار پررونقی ندارد و در همه کشور حتی روزنامه ای که اخبار کتاب های منتشر شده را اعلام کند، وجود ندارد.
وی ضمن اشاره به ضعف دانش فعالان این حوزه، خاطرنشان کرد: بسیاری از فعالان این حوزه، اخذ اطلاعات را به سرچ اینترنتی تقلیل داده اند این درحالیست که خبرنگاران حوزه کتاب باید با دید کارشناسی و انتقادی، مسائل و مشکلات حوزه کتاب را منعکس کنند.
صادقی عنوان کرد: به عقیده من تا زمانی که خبرنگاران حوزه کتاب، از کتاب خبر نسازند، نمی‌توان آینده‌ای برای خبرنگاری در حوزه کتاب متصور بود.
وی نبود رسانه مستقل را از دیگر مشکلات این حوزه دانست و گفت: ساختار رسانه‌های ما، یک ساختار وابسته است؛ عمدتاً وابسته به نهادهای دولتی و یا نهادهای قدرت و ثروت و به همین خاطر، رسانه‌نگاریِ ما دچار نوعی کژکارکردی است. این ساختار معیوب رسانهای باعث می‌شود چنان که باید و شاید مسائل و مشکلات عرصه واقعی منعکس نشود. خبرنگاری حوزه کتاب هم از این قاعدع مستثنی نیست.
دبیر بخش استان‌های خبرگزاری کتاب ایران به راهکارهای موجود اشاره و یادآور شد: تشکیل انجمن صنفی خبرنگاران کتاب، اعزام خبرنگاران کتاب به کشورهای خارجی و حضور در رویدادهای بزرگ مرتبط با حوزه خبری از جمله اقداماتی است که پویایی این عرصه را در پی خواهد داشت و خبرنگاران باید آنها را مطالبه کنند.
چرایی ضرورت راه‌اندازی خبرگزاری کتاب
در ادامه این وبینار مهسا فرد حسینی مدیرمسئول پایگاه کتابداری و اطلاع‌رسانی اظهار کرد: توسعه و دسترسی همگانی به اطلاعات، روشن ساختن افکار عمومی و ارتقای سطح معلومات و دانش مردم از ضرورت‌های ایجاد خبرگزاری است.
وی افزود: تالیف، نشر، ترجمه، برپایی و تجهیز کتابخانه‌ها، دسترسی به کتاب‌ها و ایجاد انگیزها از ضرورت‌های راه اندازی خبرگزاری حوزه کتاب است.
فردحسینی معرفی، ایجاد انگیزه، نقد، تبلیغات و اطلاع‌رسانی از راه‌های ترویج کتابخوانی دانست که خبرگزاری حوزه کتاب می‌تواند به آن بپردازد.
مدیرمسئول پایگاه کتابداری و اطلاع‌رسانی معرفی کتابخانه‌ها، حمایت از کتابدارها، پوشش خبری حوزه کتابداری و اطلاع رسانی را از جمله اهداف اختصاصی خبرگزاری کتابداری برشمرد و تصریح کرد: ثبت دامنه اختصاصی، دریافت مجوز انتشار، انتشار اخبار حوزه موضوعی، به روزرسانی خبرگزاری کتابداری، انتشار گفت‌وگوها و گزارش‌ها، فعالیت در شبکه‌های اجتماعی از راه‌ها و روش‌ها و تکنیک‌های خبرگزاری حوزه کتابداری است.
آینده در گروه مطالعه کتاب و نشر و توسعه فرهنگ کتاب است
در ادامه فرشاد سلیمی سردبیر پایگاه تحلیلی خبری خانه کتاب کُردی اظهار کرد: مسیر آینده ما در گروه مطالعه کتاب و نشر و توسعه فرهنگ کتاب است.
وی بخش اعظمی از رنج‌های امروزه را ناشی از فاصله گرفتن از کتاب دانست و افزود: خانه کتاب کُردی با نگاهی به چالش‌ها، مشکلات و امکانات حوزه کتاب کُردی پا گرفت و اولین و تنها مرجع کتابشناسی کُردی در بستر وب است که اگرچه با نام پایگاه خبری تحلیلی فعالیت دارد، اما خود را به این دایره محدود نکرده است.
سلیمی با تاکید بر لزوم شکل‌گیری شبکه منسجم کتاب کردی متشکل از نویسندگان، ویراستاران، ناشران و کتابفروشان و تمامی پدید‌آورندگان این آثار، عنوان کرد: این شبکه منسجم در قالب خبرگزاری و پایگاه اطلاع‌رسانی می‌تواند فقدان اطلاعات ارتباطی را به سمع خوانندگان برساند و با مرجعیت و نگاه اطلاعاتی به کتاب متمرکز باشد.
وی از نبود صنعت و اقتصاد کتاب در حوزه کتاب کردی انتقاد کرد و افزود: متاسفانه عموم مردم امروزه کتاب را کالایی می دانند که در انبار مانده است و تمام فعالیت‌هایی که از تولید تا مصرف کتاب صورت می‌کیرد، بدون وجود ویترینی برای معرفی و نقد و بررسی رسانه‌ایِ محتواهای مکتوب، ناقص می‌ماند.
سردبیر پایگاه تحلیلی خبری خانه کتاب کردی خاطرنشان کرد: مرجعیت رسانه‌های حوزه کتاب به خاطر نبود اقتصاد حوزه کتاب و عدم توجه نهادهای متولی این حوزه، متاسفانه دچار چالش است و لازم است فعالان رسانهای به این حوزه بیش از پیش توجه کنند.
وی در پایان یادآو شد: بخش اعظم مشکلات ما به خاطر این است که کتابخوان نیستیم و برای تغییر این نگاه ایجاد گروه‌های کتابخوانی، فعالیت مدنی و اجتماعی و تکاپوی نهادی برای فراهم کردن بستر این مهم ضروری است.
