انجمن جامعه شناسی کردستان با همکاری پژوهشکده کردستان شناسی دانشگاه کردستان فیلم راه اثر یلماز گونای را نمایش  داده و نقد و بررسی کرد.
دوشنبه(13 آبان) انجمن جامعه شناسی کردستان با همکاری پژوهشکده کردستان شناسی دانشگاه کردستان فیلم راه اثر یلماز گونای را با دو محور ضدیت فاشیسم با زندگی و ترکیه در کدام راه؛ جمهوریت یا برهوت؟ با حضور دکتر جمال محمدی و دکتر فواد حبیبی مورد نقد و بررسی قرار داد.
ابتدا دکتر جمال محمدی به بیان خلاصه ای از فیلم پرداخت و افزود: فیلم سرگذشت 5 زندانی است که به مرخصی می روند و تنها یک نفر از آنها راه متفاوتی را در پیش می گیرد که کرد است و به جای بازگشت به زندان، به کوهستان پناه می برد.
در ادامه دکتر فواد حبیبی به مقایسه فیلم راه با فیلم رهایی ازشاوشنگ پرداخت و شروع و پایان فیلم را تنها وجه تمایز این دو دانست به نحوی که فیلم راه با خروج از زندان شروع می شود و رهایی از شاوشنگ با ورود به زندان.
وی افزود: فیلم راه کمک می کند که جمهوری ترکیه را بشناسیم که با به دست آوردن این شناخت، اتفاقات داخل و خارج از مرزهای ترکیه معمول بوده و جای تعجب نخواهد بود.
به گفته حبیبی فیلم، فضای ترکیه در دهه 1980 را به تصویر می کشد که می توان برای تحلیل آن کودتای اخیر ترکیه را هم مورد توجه قرار داد.
وی معتقد است تاریخ ترکیه با کودتاهای پی در پی نشان داده که بر چه بنیان میلیتاریستی استوار است و به این ترتیب در کل داستان فیلم هم این نکته جلوه گر است که همه چیز به نقطه اول برمی گردد و نقطه اول در اینجا جمهوری ترکیه است.
حبیبی ادامه داد: صحنه های فیلم به دنبال نقش بر آب کردن این است که با وجود چنین زندان اجتماعی نمی توانید به شکل فردی به دنبال رهایی باشید و همه کارکترهایی که از زندان بیرون می روند، در زندان بزرگتری جای گرفته اند.
وی همچنین به فضای کنونی روژاوا و شرایطی که ترکیه آن را ایجاد کرده است، اشاره و یادآور شد: یکی از دغدغه های من در جریان کنونی ترکیه و روژاوا انواع و اقسام تبیین هایی است که موضوع را فهم ناپذیر می کرد از آن جمله فروکاستن ماجرا به جنون خون یک رهبر دیوانه و یا نوعی از هیولاوش کردن نوعی از سیاست یا حزب خاص.
به گفته وی مسئله امنیت و هراس از امنیت از مسائل همیشگی جمهوری ترکیه است که از بنیان گذاری این کشور تا کنون وجود داشت است که این را می توان از فیلم راه به خوب درک کرد.
وی در ادامه به رساله اسپینوزا و تحلیل او در خصوص جمهوریت و برهوت اشاره می کند و آن را به وضعیت کنونی کشور ارتباط می دهد.
دکتر محمدی نیز در ادامه شخصیت ها، فضا و مونولوگ های فیلم را مورد بررسی قرار داد و عنوان کرد: پدرسالاری یا مرد سالاری در فیلم به خوبی و در موارد مختلف نشان داده می شود.
وی در خصوص فضای فیلم نیز عنوان کرد: در فیلم حتی در روستایی دور افتاده هم رد پای توتالیتاریسم و میلیتاریسم را می توان دید و فضای دهشتناکی تصویر شده است.
محمدی با اشاره به اینکه در فیلم دیالوگ وجود ندارد و فقط مونولوگ است، آن را با بیان نمونه های مختلف در فیلم روشن کرد و گفت: این نمایانگر فضای پدرسالارانه جامعه است.
وی ادامه داد:‌ارتباط دیالکتیکی بین توتالیتاریسم حاکم و توده ای خشن جامعه وجود دارد و از این منظر بسیاری از فاکتورها و قرائن درون فیلم ما را به این مسئله رهنمون می شود که تفاوتی بین زندان و جامعه وجود ندارد و زندانیان به هنگام بازگشت به زندان ناراحت نیستند و تفاوتی با بیرون از زندان برایشان ندارد.
دکتر محمدی خاطرنشان کرد: در عصر مدرن و با آمدن آتاتورکیسم پروژه دولت- ملت سازی شروع شد که این پروژه در خاورمیانه یعنی سرکوب کردن هر دیگری ممکنی که وجود دارد.
به گفته وی فیلم به ما می گوید در جامعه توده ای قهرمان وجود ندارد و از رهایی ایدئولوژیک هم خبری نیست بلکه فقط ما را به صبر و تامل عمیق دعوت می کند و نه شعار.
در ادامه نیز پرسش هایی از سوی حاضرین مطرح  و توسط اساتید پاسخ داده شد.
لازم به ذکر است؛ یلماز گونای، پایه گذار سینمای کردی در سال 1937 متولد و در سال 1984 یعنی دو سال بعد از ساخت فیلم راه چشم از جهان فروبست. فیلم راه به زعم برخی صاحبنظران اثری خیره کننده و روایتگر سختی و دردهای انسانی است. فیلمساز به دلیل آنکه خودش کرد است، ناهنجاری های بشری  چه از طرف سیاست و چه ازسمت جامعه را به میان اجتماع ستم دیده کرد در کشور ترکیه برده است.