چکیده: 

با توجه به پتانسیل‌های توسعه‌ای موجود در مناطق روستایی و شهری استان کردستان به ویژه مناطق مرزی، ارائه‌های بدیل‌های توسعه‌ای و مشارکتی با رویکرد توسعه‌ی محلی امری ضروری است. نوآوری پژوهش حاضر از آن جهت است که روند توسعه را از پایین_ به_ بالا در نظر می‌گیرد و به نقد توسعه‌ای می‌پردازد که وجود بازارچه‌های مرزی برآیند آن هستند. توسعه‌ای که با همگرایی اقتصاد، فرهنگ و اجتماع تحقق می‌یابد. در این صورت است که مقولات فرهنگی و اجتماعی جای مقولات صرف اقتصادی را گرفته و از آسیب‌های اقتصادی این بازارچه‌ها پرده بر می‌دارد و تنها منطق توسعه‌ی مناطق مرزی را وجود بازارچه‌های مرزی نمی‌داند. این پژوهش همچنین به روایت‌های مسئولان و مردم مناطق مرزی از نقد پیامدها و عملکردهای بازارچه‌های مرزی می‌پردازد و بدیل‌های توسعه‌ای را از این روایت‌ها بیرون می‌کشد.